„Romantyczne źródła komparatystyki” 1 (68) 2022
Prezentujemy Państwu wydanie „Tekstualiów”, którego celem jest analiza materiałów źródłowych i opracowań dążąca do usystematyzowania wiedzy na temat początków komparatystyki literackiej, która legła u podstaw dyscypliny naukowej rozwijającej się w Europie pod koniec XVIII i w pierwszej połowie XIX wieku.
Przedmiotem naszych rozważań jest wkład, jaki w rozwój metodologii badań porównawczych wnieśli uczeni, filozofowie i poeci wywodzący się z różnych kręgów kulturowych oraz związani z rozmaitymi ośrodkami akademickimi. Myślenie komparatystyczne ma wiele wspólnego z ideami estetycznymi romantyzmu i okresu bezpośrednio go poprzedzającego. W odróżnieniu od tradycji klasycystycznej, odwołującej się do uniwersalnego modelu literatury i kultury antycznej, śródziemnomorskiej, fundamentalnymi wartościami w romantyzmie okazały się indywidualizm, regionalizm i różnorodność. Krytyczne porównywanie literatur uznawanych za odmienne, bo wywodzące się nie z jednej (starożytnej greckiej), lecz wielu różnorodnych tradycji ludowych (narodowych), stało się w związku z tym koniecznością, a także swoistym odzwierciedleniem nowoczesnego sposobu myślenia o sztuce, jej analizowania i interpretowania. Idee korespondencji i syntezy sztuk z kolei, formułowane między innymi przez Novalisa, a rozwijane przez Baudelaire’a, inspirowały do odkrywania i opisywania podobieństw oraz różnic nie tylko między nimi, lecz także między kodami komunikacyjnymi czy językami tych sztuk.
Zachęcamy Państwa również do zapoznania się z pozostałymi tekstami drukowanymi w tym wydaniu czasopisma. Są wśród nich przekłady wierszy Bolesława Leśmiana na języki ukraiński Walentyny Sobol i rosyjski Gienadija Zeldowicza, tłumaczenia wiersza „Sen we śnie" i szkicu „Filozofia meblowania" Edgara Allana Poego autorstwa Mariana Polaka-Chlabicza. Prezentujemy także pierwszą część nowej lesylwy Leszka Szarugi zatytułowanej „Weltschmerz", wiersz Sławomira Łoniska „Córeńko" (dialog zrekonstruowany) oraz prozę Piotra Mitznera, „Sny [wybór, część druga]", Katarzyny Pochmary-Balcer, „Bielany Pany", Alicja Regiewicz, „Bułgarska parasolka" i Moniki Mańki „Rodzina". Dopełnieniem numeru są ankieta, w której na pytania o dzieła literackie ostatniego dwudziestolecia odpowiada dr hab. Jan Potkański, prof. UW.
Życzymy inspirującej lektury.
Olaf Krysowski, Żaneta Nalewajk
